Złomowanie pojazdu zasilanego gazem ziemnym, takim jak CNG (Compressed Natural Gas) lub LNG (Liquefied Natural Gas), to proces wymagający szczególnej ostrożności, wiedzy technicznej i przestrzegania rygorystycznych procedur. W przeciwieństwie do aut z tradycyjnymi napędami benzynowymi czy dieslowskimi, samochody z instalacją gazową zawierają komponenty pod wysokim ciśnieniem oraz elementy kriogeniczne, które mogą stwarzać poważne zagrożenie w przypadku niewłaściwego obchodzenia się z nimi.
Charakterystyka pojazdów z instalacją CNG i LNG
Pojazdy zasilane CNG i LNG różnią się od siebie sposobem przechowywania i dostarczania paliwa do silnika, ale w obu przypadkach wymagają zastosowania zaawansowanych technologicznie układów magazynowania gazu. CNG, czyli sprężony gaz ziemny, przechowywany jest w stalowych lub kompozytowych butlach pod ciśnieniem dochodzącym do 200–250 barów. Tak wysokie wartości ciśnienia powodują, że konstrukcja zbiornika musi być wyjątkowo wytrzymała, odporna na korozję i uszkodzenia mechaniczne.
Z kolei LNG, czyli skroplony gaz ziemny, magazynowany jest w temperaturze około –162°C. Zbiorniki LNG są kriogeniczne, co oznacza, że muszą utrzymywać ekstremalnie niską temperaturę i jednocześnie zapobiegać nadmiernemu parowaniu paliwa. Każdy element takiej instalacji — od zaworów po przewody i reduktory — wymaga precyzyjnej kontroli, zarówno w trakcie eksploatacji, jak i przy złomowaniu.
Specyfika pojazdów gazowych sprawia, że nie mogą one być demontowane w sposób rutynowy. Instalacja CNG lub LNG jest integralną częścią układu paliwowego, dlatego jej demontaż wymaga certyfikowanych narzędzi, znajomości procedur odgazowania oraz ścisłego przestrzegania przepisów środowiskowych. W przypadku starszych pojazdów, w których zbiorniki mogły ulec degradacji, ryzyko rozszczelnienia jest szczególnie wysokie, co czyni proces jeszcze bardziej wymagającym.
Zasady bezpieczeństwa przy złomowaniu aut zasilanych gazem
Złomowanie samochodu z instalacją CNG lub LNG nie jest jedynie kwestią techniczną, ale przede wszystkim bezpieczeństwa ludzi i otoczenia. Przepisy określają ścisłe zasady, których należy przestrzegać, aby zminimalizować ryzyko wybuchu, wycieku gazu czy skażenia środowiska. Do kluczowych zasad należą:
-
Wstępna kontrola ciśnienia w zbiorniku – przed rozpoczęciem demontażu należy sprawdzić, czy zbiornik nie jest pod ciśnieniem i czy zawory bezpieczeństwa działają prawidłowo.
-
Odgazowanie instalacji – gaz musi zostać w kontrolowany sposób usunięty lub przepompowany do specjalnego zbiornika buforowego. Niedopuszczalne jest wypuszczanie gazu do atmosfery.
-
Zabezpieczenie miejsca pracy – stanowisko do demontażu powinno być wyposażone w wentylację przeciwwybuchową, system detekcji metanu i strefę wyznaczoną jako zagrożona wybuchem (EX).
-
Użycie odpowiednich narzędzi – prace wykonuje się przy użyciu narzędzi antystatycznych i niewywołujących iskier, aby uniknąć zapłonu gazu.
-
Utylizacja zbiorników – po opróżnieniu butli CNG lub LNG, muszą one zostać przekazane do wyspecjalizowanych firm zajmujących się ich neutralizacją, zgodnie z obowiązującymi normami.
Naruszenie tych zasad może prowadzić do poważnych konsekwencji — od eksplozji po skażenie powietrza i gruntu. Dlatego złomowanie pojazdów gazowych może być realizowane wyłącznie w autoryzowanych stacjach demontażu, posiadających odpowiednie pozwolenia i przeszkolony personel.
Procedura demontażu instalacji CNG/LNG w stacji demontażu pojazdów
Proces demontażu instalacji CNG lub LNG w pojeździe przeznaczonym do złomowania wymaga zastosowania wieloetapowej procedury, która ma na celu zarówno ochronę pracowników, jak i środowiska. Każdy etap musi być przeprowadzony zgodnie z obowiązującymi przepisami technicznymi, normami bezpieczeństwa oraz zasadami gospodarki odpadami.
Demontaż rozpoczyna się od identyfikacji rodzaju instalacji – ustalenia, czy pojazd jest zasilany CNG, czy LNG, oraz określenia lokalizacji wszystkich komponentów systemu gazowego. Dopiero po pełnym rozpoznaniu konstrukcji można przystąpić do właściwego procesu. Poniżej przedstawiono kluczowe etapy działań wykonywanych przez uprawnioną stację demontażu:
-
Opróżnienie zbiornika gazu – za pomocą specjalistycznych urządzeń do odgazowywania, gaz zostaje usunięty z butli i przekazany do instalacji odzysku lub neutralizacji.
-
Odłączenie przewodów i zaworów – pracownicy demontują przewody wysokociśnieniowe, zawory, reduktory oraz inne elementy, zachowując szczególną ostrożność przy połączeniach gwintowanych i uszczelnieniach.
-
Zabezpieczenie zbiornika – po odgazowaniu butla jest hermetycznie zamykana i oznaczana etykietą informującą o jej stanie technicznym oraz dacie opróżnienia.
-
Transport do punktu utylizacji – zbiorniki CNG i LNG nie mogą być złomowane razem z karoserią pojazdu. Muszą zostać przekazane do wyspecjalizowanej firmy, która posiada certyfikaty uprawniające do ich cięcia lub neutralizacji.
-
Demontaż osprzętu elektronicznego – wszystkie czujniki, zawory elektromagnetyczne i sterowniki gazowe muszą być usunięte i zakwalifikowane do dalszego recyklingu lub utylizacji.
Ostatecznie, po całkowitym usunięciu instalacji gazowej, pojazd może zostać poddany standardowym procesom złomowania. Każdy etap jest dokumentowany i zatwierdzany przez osobę odpowiedzialną technicznie, co zapewnia pełną identyfikowalność działań.
Warto podkreślić, że w przypadku instalacji LNG, proces jest jeszcze bardziej wymagający. Z uwagi na ekstremalnie niską temperaturę paliwa, zbiornik musi zostać ogrzany i odgazowany w kontrolowany sposób, aby uniknąć gwałtownego odparowania resztek ciekłego gazu. Prace te wymagają nie tylko specjalistycznego sprzętu, ale również doświadczenia w pracy z materiałami kriogenicznymi.
Dokumentacja i odpowiedzialność prawna podczas złomowania pojazdu gazowego
Złomowanie auta wyposażonego w instalację CNG lub LNG wiąże się nie tylko z obowiązkami technicznymi, ale również z odpowiedzialnością administracyjną i prawną. Właściciel pojazdu oraz stacja demontażu muszą spełnić szereg wymogów formalnych, aby proces został uznany za legalny i bezpieczny.
Kluczowym dokumentem jest zaświadczenie o demontażu pojazdu, które potwierdza, że samochód został przyjęty przez autoryzowaną stację i że wszystkie elementy niebezpieczne – w tym zbiorniki gazowe – zostały unieszkodliwione zgodnie z obowiązującymi przepisami. Bez tego dokumentu nie jest możliwe wyrejestrowanie pojazdu w wydziale komunikacji.
W przypadku pojazdów z instalacją CNG/LNG konieczne jest także:
-
uzyskanie potwierdzenia o opróżnieniu zbiornika gazowego,
-
wpisanie numerów seryjnych zbiorników do protokołu demontażu,
-
przekazanie dokumentacji technicznej instalacji, jeśli właściciel ją posiada,
-
przestrzeganie przepisów dotyczących przewozu materiałów niebezpiecznych (ADR) w przypadku transportu zbiorników do punktu neutralizacji.
Za nieprzestrzeganie tych zasad grożą poważne konsekwencje – zarówno finansowe, jak i prawne. Stacja demontażu może utracić uprawnienia, a właściciel pojazdu może zostać obciążony kosztami nielegalnego demontażu.
Złomowanie samochodu z instalacją gazową to proces wymagający precyzji, doświadczenia i odpowiedzialności. Prawidłowo przeprowadzony demontaż pozwala nie tylko uniknąć zagrożeń, ale także odzyskać cenne surowce wtórne i zadbać o środowisko. Dlatego wybór odpowiedniego punktu złomowania i przestrzeganie procedur bezpieczeństwa są kluczowe dla całego procesu.
Więcej: złomowanie aut Bydgoszcz.
